همه ما بارها با تراکنش ناموفق روبرو شده‌ایم. تراکنش ناموفق به معنای کامل نشدن عملیات بانکی است. این مشکل ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از این دلایل مربوط به کاربر و کارت است و برخی دیگر به سامانه بر می گردد. در هر حال، دلیل ناموفق بودن نقل و انتقال پول هرچه باشد، در نهایت به آن تراکنش ناموفق می گویند.
تراکنش ناموفق چیست؟
تراکنش در انگلیسی transaction گفته می شود و یک توافق کامل بین خریدار و فروشنده برای مبادله کالا، خدمات یا دارایی های مالی در ازای پول است. در تراکنش اصطلاحا ناموفق، انتقال وجه الکترونیکی به درستی انجام نمی‌شود و به همین دلیل نیز معامله کامل نمی گردد. تا زمانی که تراکنش کامل نگردد، به علت عدم نقل و انتقال پول بین حساب فروشنده و خریدار، امکان دریافت سرویس و یا کالا توسط مشتری وجود ندارد. به همین دلیل نیز ناموفق بودن تراکنش برای دو طرف معامله نا امید کننده است و سبب دردسر می گردد.
تراکنش های ناموفق در چه زمانی و به چه دلایلی ایجاد می شود؟ آیا می توان احتمال ایجاد آنها را کم کرد؟ این ها سوالاتی هستند که در ادامه این مقاله به آنها می پردازیم.
انواع خطای تراکنش ناموفق
انواع تراکنش های ناموفق را می توان بر اساس نوع خطا دسته بندی کرد. این خطاها تا حدود زیادی نشان دهنده مشکلی هستند که مانع از انتقال پول بین حساب مبدا و مقصد می شود. انواع خطاهای تراکنش نا موفق معمولا شامل موارد زیر هستند:
● خطای 04 (Capture Code): کارت بانکی دچار مشکل است و لازم است از کارت دیگری استفاده شود.
● خطای 41 (Lost Card): کارت توسط صاحب آن به دنبال گم شدن مسدود شده است.
● خطای 43 (Stolen Card): به علت مفقود شدن، کارت مسدود شده است.
● خطای 51 (Not Sufficient Funds): موجودی کافی نیست.
● خطای 54 (Expired Card): تاریخ انقضای کارت بانکی سر رسیده است.
● خطای 55 (Incorrect Pin): رمز اشتباه وارد شده است.
● خطای 57 (Transaction not permitted by Issuer): دستگاه کارتخوان مجاز به انجام تراکنش نیست.
● خطای 58 (Transaction not permitted on terminal): دستگاه کارتخوان مسدود شده است.
● خطای 61 (exceeds withdrawal limit): مبلغ درخواستی از مقدار مجاز (که برای کارت یا حساب بانکی مشخص شده است) بیشتر است.
● خطای 62 (Restricted card): کارت دچار مشکل است
● خطای 65 (exceeds withdrawal Freguency): تعداد تراکنش های انجام شده با کارت از سقف مجاز بیشتر است.
● خطای 75 (PIN tries exceeded): این خطا پس از سه بار وارد کردن اشتباه رمز در دستگاه کارتخوان ظاهر می شود و نشان از مسدود شدن کارت دارد.
● کد خطای ۰۶: مشکل در سیستم مرکز
● کد خطای 34: تراکنش مالی مورد قبول نیست. (مربوط به درخواست REVERS)
● کد خطای ۶۶: حساب بانکی کارت مسدود شده است.
● کد خطای ۸۳: سیستم مرکزی آماده فعالیت نیست.
● کد خطای ۸۵: خطای درونی سیستم مرکزی
● کد خطای ۹۰: ارتباط با مرکز قطع شده است.
● کد خطای 91: TIMEOUT طولانی شدن زمان
● کد خطای ۹۲: صادر کننده کارت نامعتبر است.
● کد خطای ۹۳: صف تراکنش پر شده است.
همان‌‌طور که می بینید بسیاری از این خطاها مربوط به کارت و کارتخوان است و تعداد کمتری از آنها به بانک صادر کننده، سیستم مرکزی شاپرک و بانک پردازش کننده بر می گردد. بیایید این خطاها را بیشتر بررسی کنیم.
علت خطا در تراکنش
بر اساس خطا های ذکر شده در قسمت قبلی، علت خطا در تراکنش یکی از موارد زیر است:
● مشکلات در کارت
● مشکلات کسب و کار (کارتخوان)
● خطای صادر کننده
● مشکلات پذیرندگی
● خطای شاپرکی
خطا در تراکنش به دلیل مشکلات در کارت
این خطاها بر اساس آمار ارائه شده بیش از 87 درصد کل تراکنش های ناموفق را تشکیل می دهد. خوشبختانه حل این نوع خطا از سایر خطاها راحت تر است و یا حداقل تکلیف دو طرف معامله با آن روشن است. مثال این نوع خطاها شامل موارد زیر است:
● خطای 04 (Capture Code): خرابی کارت بانکی
● خطای 41 (Lost Card) و خطای 43 (Stolen Card): مسدود شدن کارت
● خطای 51 (Not Sufficient Funds): کافی نبودن موجودی
● خطای 54 (Expired Card): تمام شدن تاریخ انقضای کارت
● خطای 55 (Incorrect Pin): رمز اشتباه
● خطای 61 (exceeds withdrawal limit): زیاد بودن مبلغ نسبت به مقدار مجاز
● خطای 65 (exceeds withdrawal Freguency): تعداد بیش از حد تراکنش با کارت
● خطای 75 (PIN tries exceeded): مسدود شدن کارت در نتیجه سه بار وارد کردن رمز اشتباه
تقریبا تمام این مشکلات تراکنش ناموفق با استفاده از یک کارت دیگر و انتقال موجودی به شکل اینترنتی برطرف می گردد.
مشکلات کسب و کار (کارتخوان)
این نوع تراکنش ناموفق به دلیل ایجاد اشکال در دستگاه کارتخوان، ATM، پوز بانکی و هر وسیله دیگری که کسب و کار مورد نظر برای انتقال پول از حساب خریدار به فروشنده استفاده می کند، ایجاد می شود. چنانچه سخت افزار و یا نرم افزار نصب شده روی دستگاه دچار مشکل باشد، اینترنت در محل موجود نباشد و یا کارتخوان و پوز از نظر قانونی دچار مشکل باشند، تراکنش ناموفق روی می دهد. کدهای خطایی که نشان دهنده این نوع از تراکنش ناموفق هستند، شامل موارد زیر هستند:
● خطای 57 (Transaction not permitted by Issuer): غیر مجاز بودن دستگاه کارتخوان
● خطای 58 (Transaction not permitted on terminal): انسداد کارتخوان
● کد خطای 91: TIMEOUT طولانی شدن زمان
گاهی ممکن است خطاهایی که عدم ارتباط با مرکز را نشان می دهند نیز ناشی از مشکلات دستگاه باشند. در این موارد لازم است نقل و انتقال پول به روش دیگری انجام پذیرد. برای مثال تغییر دستگاه پوز، ارسال پول به شکل کارت به کارت از طریق نرم افزارهای اینترنتی و یا پرداخت نقدی، برخی از راه حل های جایگزین هستند.
تراکنش ناموفق به دلیل خطای صادر کننده
این نوع خطا که منجر به تراکنش ناموفق می شود از بانک صادر کننده و گاهی شبکه شتاب نشات می گیرد. هنگام نقل و انتقال پول، باید بانک صادر کننده کارت، مبلغ را از حسابی که به کارت بانکی متصل است کاسته و از طریق شبکه شتاب به بانک پذیرنده که حساب مقصد در آن است واریز نماید. هر گونه اشکالی در پاسخ دهی بانک صادر کننده می تواند منجر به تراکنش ناموفق شود.
● خطای ۶۶: حساب بانکی کارت مسدود شده است.
● کد خطای 91: TIMEOUT طولانی شدن زمان
● کد خطای ۹۲: صادر کننده کارت نامعتبر است.
خطاهای فوق از جمله مواردی هستند که می توانند به صادر کننده کارت مربوط باشند. در این موارد معمولا حل مشکل تراکنش ناموفق از عهده فروشنده و خریدار خارج است و تنها راه صبر کردن و یا استفاده از حساب دیگر و یا بانک دیگری برای نقل و انتقال پول است.
مشکلات پذیرندگی
این خطا مربوط به سوئیچ شرکت ارائه کننده خدمات پرداخت است. شرکت های زیادی وجود دارند که ارائه کننده خدمات پرداخت هستند. گاهی اشکال در این درگاه های خدمات پرداخت می تواند منجر به تراکنش ناموفق شود. شرکت شاپرک هر ماه عملکرد این شرکت ها را بررسی کرده، میزان خطای آنها را مشخص می کند و به این ترتیب عملکرد مناسب آنها را تخمین می زند. زرین پال یکی از درگاه های پرداخت اینترنتی است که با فراهم کردن امکان یک پرداخت امن و سریع، لذت یک خرید راحت را برای شما به همراه می آورد.
خطای شاپرکی
این خطا مربوط به سوییچ شاپرک است و تنها سهمی معادل با حدود ۰.۰۲ درصد را در کل تراکنش ها را دارد. به عبارت دیگر، احتمال ایجاد خطای مرکزی در سامانه شاپرک بسیار کم است. خطاهای زیر ممکن است به تراکنش ناموفق ناشی از خطای شاپرکی اشاره کند
● کد خطای ۰۶: مشکل در سیستم مرکزی
● کد خطای 34: تراکنش مالی رد شده (مربوط به درخواست Reverse)
● کد خطای ۸۳: سیستم مرکزی آماده فعالیت نیست.
● کد خطای ۸۵: خطای درونی سیستم مرکزی
پیگیری تراکنش ناموفق
معمولا نیازی به پیگیری تراکنش ناموفق نیست. اگر پولی از حساب شما کسر شده باشد، معمولا در عرض یک روز و یا حداکثر 72 ساعت به حساب باز می گردد. اگر هم تراکنش ناموفق بدون کسر هزینه انجام شده باشد، لازم است از روش های دیگری برای نقل و انتقال پول استفاده کنید.
در مواردی که پول از حساب شما کسر شده و پس از 72 ساعت مجددا واریز نشده، می توانید با شماره تلفن 29911 تماس گرفته و یا برای ثبت گزارش مغایرت در پرداخت، در سامانه میز امداد شتاب به آدرس الکترونیکی emdadshetab.cbi.ir مشکل خود را ثبت نمایید.
سخن آخر
تراکنش ناموفق به معنای عدم انتقال الکترونیکی وجه به دلایل مختلف است. دلیل تراکنش ناموفق می تواند به خطاهای کاربری (کارت و کارت خوان) سیستم صادر کننده، پذیرنده و یا حتی شاپرک برگردد. در اکثر موارد تراکنش ناموفق ناشی از خطای کاربری است و به وارد کردن رمز اشتباه، عدم موجودی یا مواردی از این قبیل بر می گردد. در موارد دیگر مشکلات مربوط به دستگاه کارتخوان و درگاهی بانک صادر کننده، پذیرنده و حتی شاپرک است.
