در دنیایی که خرید و فروش ارزهای دیجیتال به بخشی جدایی‌ناپذیری از اقتصاد جهانی تبدیل شده است و با سرعت نور در حال گسترش است، صرافی ارز دیجیتالی ایرانی مطمئن‌ترین روش برای مبادلات ارزهای دیجیتال در کشور برشمرده می‌شود. حتی اگر علاقه‌ای برای ورود به بازار ارزهای دیجیتال و معامله نداشته باشیم نمی‌توانیم از نقشی که در اقتصاد امروزمان ایفا می‌کنند دور بمانیم.
آنچه در اخبار اقتصادی بیشتر از هر خبری دنبال می‌شود، آخرین تغییر و تحولاتی است که ارزهای دیجیتال داشته‌اند. برخلاف گذشته که تبادل رمزارزها توسط دولت ممنوع اعلام شده بود، خوشبختانه امروز شاهد راه‌اندازی و فعالیت مستمر و قانونی پلتفرم‌هایی هستیم که تنها در این حوزه فعالیت می‌کنند.
امروزه صرافی‌های بی‌شماری در سراسر جهان در دسترس معامله گران هستند. اما در خرید و فروش ارزهای رمزنگاری شده همچنان مشکلات زیادی برای کاربران ایرانی وجود دارد. برخی از این صرافی ها به دلیل تحریم‌ها، از ارائه خدمات به کاربران ایرانی خودداری می‌کنند یا بدون هیچ‌گونه اطلاع قبلی حساب‌های کاربران خود را مسدود می‌کنند.
به طور مثال صرافی بیت‌ترکس (Bittrex) یکی از اولین صرافی‌هایی بود که در شهریور سال ۱۳۹۶ حساب کاربران ایرانی فعال در حوزه‌ی کریپتوکارنسی که در این صرافی ثبت‌نام کرده بودند را بست و میلیون‌ها دلار دارایی افراد را قفل کرد. از آن زمان صرافی‌های دیگری مانند بایننس نیز به همین روال پیش رفتند. همین مساله باعث شد کاربران ایرانی با هر بار مسدود‌سازی حساب خود، به سراغ صرافی‌های دیگری بروند.
در کشور ما نیز افراد زیادی وارد این عرصه شده‌اند و به خرید و فروش ارزهای دیجیتال می‌پردازند، اما مشکلات ناشی از تحریم ها که کشورمان با آن مواجه است در کنار عدم تسلط بسیاری از افراد به زبان انگلیسی، باعث دشوار شدن معاملات برای کاربران ایرانی شده است.
حتما از خود می‌پرسید با این اوصاف چاره چیست؟ آیا راهی برای جلوگیری از چنین خسارت‌های زیان‌باری که گاه و بی‌گاه گریبان کاربران ایرانی را می‌گیرد وجود دارد؟ چگونه به یک صرافی ایرانی اعتماد کنیم؟ یک صرافی معتبر چه ویژگی‌هایی دارد؟ چطور در یک صرافی امن و معتبر ایرانی به خرید و فروش ارز دیجیتال بپردازیم؟
در ادامه به تمام این پرسش‌ها پاسخ داده‌ایم، با ما همراه شوید.
صرافی ارز دیجیتال چیست؟
صرافی ارز دیجیتال یا اکسچنج (Exchange) پلتفرمی است در آن می‌توانید ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، تتر، یا دوج کوین را بخرید و بفروشید یا از آن به عنوان واسطی برای مبادله یک رمزارز با دیگری استفاده کنید. به طور مثال، به سادگی می‌توانید بیت‌کوین را با لایت کوین تبادل کنید، یا برای خرید کریپتو با استفاده از استیبل‌کوین‌ها اقدام نمایید. در حقیقت صرافی‌های ارز دیجیتال منعکس کننده‌ی قیمت فعلی بازار ارزهای دیجیتال هستند. با استفاده از یک صرافی ارز دیجیتال، هر فرد به راحتی می‌تواند انواع رمزارزها را به تتر یا هر ارز دیگری تبدیل کند یا به صورت یک دارایی دیجیتال در حساب خود نگهداری کند تا در صورت تمایل و در فرصتی دیگر، به معامله بپردازد یا به صورت ریالی در حساب بانکی خود تسویه کند.
انواع صرافی ارز دیجیتال
معامله گران کریپتو مانند بورس اوراق بهادار می توانند ارزهای رمزنگاری شده را در صرافی های کریپتو بخرند، بفروشند و تبدیل کنند. درست مانند هر چیز دیگری، طبقه‌بندی صرافی های ارز دیجیتال نسبی است و هر صرافی را می توان بسته به ویژگی های آن به دسته های مختلفی طبقه‌بندی کرد، اما از دیدگاه کلی سه نوع صرافی ارز دیجیتال وجود دارد: صرافی های متمرکز (CEX)، صرافی های غیرمتمرکز (DEX) و صرافی های ترکیبی (HEX).
۱. صرافی متمرکز
یک صرافی متمرکز، همانطور که از نام آن پیداست، توسط یک نهاد یا شرکت خاص مدیریت می شود و کنترل کامل صرافی و دارایی های داخلی آن در دست یک نهاد متمرکز و سازمان یافته است. اکثر صرافی های ارز دیجیتال مانند بایننس، کوین بیس، کراکن، هوبی و بیت فینکس در دسته‌ی صرافی‌های متمرکز هستند و طبق داده های سالانه‌ی کوین مارکت کپ (Coin Market Cap)، در سال ۲۰۲۱ بیش از ۸۵ درصد از حجم معاملات ارزهای دیجیتال در صرافی های متمرکز پردازش شده است.
در صرافی‌های متمرکز کنترل کامل دارایی های دیجیتال افراد در دست صرافی ها است. در واقع دارایی ها در کیف پول های متعلق به صرافی ذخیره می شوند و فقط شماره موجودی در حساب کاربر صرافی درج خواهد شد.
یکی از بزرگترین نقاط ضعفی که می توان به صرافی های متمرکز نسبت داد، وابستگی آن‌هاست که برخلاف ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال است. این ضعف به ویژه در میان کاربران ایرانی که دائما در معرض خطر مسدود شدن حساب های خود به دلیل تحریم ها هستند، بیشتر مشاهده می شود.
۲. صرافی غیرمتمرکز
صرافی های غیرمتمرکز نوع جدیدی از مبادلات ارز دیجیتال را ارائه می‌دهند که احتمالا در چند سال آینده بر تمام بازار کریپتوکارنسی تسلط خواهند یافت. مهم‌ترین چیزی که مبادلات غیر متمرکز و متمرکز را از یکدیگر متمایز می کند، نحوه مدیریت و کنترل دارایی‌هاست. در صرافی های غیرمتمرکز، هیچ کس حتی مدیران صرافی نمی توانند دارایی افراد را کنترل کنند.
در این صرافی ها، دارایی ها مستقیما از طریق کیف پول شخصی هر فرد با کمک شبکه‌ی بلاک چین، قراردادهای هوشمند و سایر پروتکل های غیرمتمرکز تبادل می شوند. به عبارت دیگر، فرد وارد سایت صرافی می شود، کیف پول خود را به صرافی متصل می کند، برای تکمیل تراکنش، ارز را مستقیما از کیف پول به قرارداد هوشمند ارسال می کند و از طریق قرارداد هوشمند، ارز دیجیتال دریافت می کند.
با تمام این‌ها در حالی که صرافی های غیرمتمرکز مزایای قابل توجهی بسیاری نسبت به صرافی های متمرکز دارند، به دلیل چالش های فنی و ساختاری نمی توانند جایگزین صرافی های متمرکز شوند.
از آنجایی که صرافی های غیرمتمرکز از زیرساخت های مبتنی بر بلاک چین استفاده می کنند، مقیاس پذیری بلاک چین میزبان تاثیر قابل توجهی بر عملکرد آنها دارد. به عنوان مثال، یونی سواپ (UniSwap) از شبکه اتریوم استفاده می کند و در اوایل سال ۲۰۲۱ برای تبدیل باید در شبکه اتریوم، نیازمند انجام یک تراکنش خاص بود، و از آنجایی که شبکه اتریوم در آن زمان مقیاس‌پذیری بسیار کمی داشت بود، به هر تراکنش مبلغ هنگفتی به عنوان کارمزد تعلق می‌گرفت.
همچنین، در حال حاضر اتصال بین بلاک چین های مختلف در صرافی های غیرمتمرکز بسیار دشوار است. برای مثال، اگر توکن‌هایی که معامله کنید فقط در بلاک چین بیت‌کوین یا ترون وجود داشته باشند، نمی‌توانید آنها را در یونی سواپ معامله کنید زیرا یونی سواپ تنها از شبکه اتریوم و توکن‌های مبتنی بر اتریوم پشتیبانی می‌کند.
۳. صرافی هیبریدی
صرافی‌های ترکیبی یا هیبریدی بر اساس نقاط قوت صرافی‌های غیرمتمرکز و متمرکز بنا شده‌اند. در DEX، کاربران کنترل کاملی بر وجوه دارند. به بیان ساده صرافی هیبریدی پلتفرمی است که دسترسی کاربران به کلیدهای خصوصی خود را فراهم می کند و هدف اصلی آن حل مشکلات مقیاس پذیری صرافی های غیرمتمرکز است. از دیگر اهداف صرافی‌های هیبریدی پرداختن به کارمزدهای بالای معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز بود به این صورت که هیچ کارمزدی در این نوع از صرافی از فرد معامله کننده کسر نمی‌شود.
بیشتر بخوانید:صفر تا ۱۰۰ ارز دیجیتال به زبان ساده
صرافی ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟
البته نحوه‌ی عملکرد صرافی ارز دیجیتال به نوع صرافی نیز بستگی دارد، اما اگر بخواهیم نگاهی کلی به نحوه‌ی کار صرافی های ارز دیجیتال داشته باشیم، هر صرافی به یکی از این دو روش عمل می کند:
روش اول: فرد معامله گر مستقیما با خود صرافی سروکار دارد، یعنی از خود صرافی خرید می کند یا به خود صرافی می فروشد.
روش دوم: خود صرافی طرف معامله نیست و فقط به عنوان واسطه‌ای میان خریدار و فروشنده است و تنها از معاملات بین افراد کارمزد دریافت می کند.
البته در تعداد محدودی از صرافی ها، طرف معامله خود صرافی است، یعنی معامله‌گران، ارز دیجیتال را از صرافی خریداری می کنند و در زمانی دیگر که بسته به شرایط بازار دارد به خود صرافی می فروشند. در اینجا درآمد معاوضه از تفاوت قیمت خرید و فروش است; یعنی قیمت خرید ارز دیجیتال از صرافی، بالاتر از قیمت فروش آن به صرافی است.
در حالت دوم، صرافی ها دیگر طرف معامله‌ی فرد نیستند، بلکه در واقع واسطه‌ی بین خریدار و فروشنده هستند و از هر تراکنش درصدی از کارمزد، مثلا ۰/۳ درصد از کل مبلغ هر معامله دریافت می کنند. اگر بخواهیم این نوع از عملکرد را در سطح جهانی بررسی کنیم باید بگوییم اکثر صرافی ها به روش دوم کار می کنند.
در حقیقت صرافی‌های ارزهای دیجیتال مشابه کارگزاران یا سایر پلتفرم‌های معاملاتی که ممکن است با آنها آشنا باشید، کار می‌کنند و ابزارهایی را برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین، اتریوم، دوج کوین، تتر، و … در اختیار کاربران‌شان قرار می‌دهند. بهترین صرافی‌های ارزهای دیجیتال، خرید و فروش ارزهای مورد نظر خود را با کارمزد کم و ویژگی‌های امنیتی بسیار قوی برای کاربران خود فراهم می‌سازند.
ناگفته نماند که درصد بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال به صورت آنلاین و در قالب یک وب‌سایت و پلتفرم ترید فعالیت می‌کنند که با توجه به زمینه‌ی فعالیت‌شان یک امر کاملا طبیعی است. اما برخی از افراد گمان می‌کنند که اگر یک صرافی دارای یک دفتر مرکزی برای مراجعه‌ی حضوری افراد و کاربران خود باشد، به طبع قابل اعتمادتر است. اگر شما هم پایه و اساس اعتماد به یک صرافی ارز دیجیتال را با چنین نگرشی چیده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه‌ی این مطلب را از دست ندهید تا با اصلی‌ترین و مهم‌ترین دلایلی که به یک صرافی ارز دیجیتال اعتبار می‌بخشد و صحت کارکرد آن را تضمین می‌کند آشنا شوید.
ویژگی های صرافی ارز دیجیتال
اکنون کلمه خرید بیت کوین را در گوگل جستجو کنید از تعداد زیاد صرافی های فعال در ایران شگفت زده خواهید شد. به عنوان یک قاعده کلی، هر وب سایتی در صفحه اول و دوم گوگل معتبر است، اما نباید تنها به نتایج گوگل اتکا کنید.
هنگام انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال امن و معتبر، رعایت چند نکته حیاتی است. به عنوان مثال، مهم است که صرافی ارز دیجیتال مناسبی را انتخاب کنید که از نظر سهولت کار، کارمزد تراکنش و غیره با تمام نیازهای شما مطابقت داشته باشد.
پیشینه‌ی صرافی
وقتی صحبت از صرافی ارز دیجیتال می شود، پیشینه و شهرت آن صرافی حرف اول را می‌زند.
سعی کنید امنیت، میزان کارمزد دریافتی و پیشینه‌ی صرافی را همزمان در اولویت خود قرار دهید.زرین دکس از جمله صرافی‌های ارز دیجیتالی است که به پشتوانه‌ی شرکت زرین پال راه‌اندازی شده. زرین پال که از قدیمی‌ترین شرکت‌های پرداخت‌یاری در سطح کشور است، تحت نظارت بانک مرکزی و شاپرک فعالیت می‌کند و تمامی مجوزهای قانونی فعالیت در حوزه‌ی فناوری‌های مالی برخوردار است.
محیط کاربرپسند
برترین صرافی‌ها به سرمایه گذاران مبتدی روشی آشنا و دوستانه برای تجارت و سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال ارائه می دهند. برخلاف استفاده از کیف پول‌های رمزنگاری و تراکنش‌های همتا به همتا، که می‌توانند پیچیده باشند، کاربران صرافی‌های متمرکز می‌توانند به حساب‌های خود وارد شوند، موجودی حساب خود را مشاهده کنند و از طریق برنامه‌ها و وب‌سایت‌ها تراکنش انجام دهند. به خاطر داشته باشید صرافی های معتبر معمولا به ظاهر و رابط کاربری سایت خود اهمیت زیادی می دهند. بنابراین صفحات مختلف وب سایت را بررسی کرده و آنها را با هم مقایسه کنید.
امنیت
صرافی‌های امن، لایه‌ای از امنیت و قابلیت اطمینان را در مورد معاملات و معاملات ارائه می‌دهند. با تسهیل تراکنش از طریق یک پلتفرم توسعه یافته، سطوح بالاتری از امنیت دارایی‌های کاربران را ارائه می دهند.
پشتیبانی کاربر
آیا صرافی پشتیبانی مشتری را به صورت چت زنده یا پشتیبانی تلفنی ارائه می دهد؟ یک صرافی باید در صورت بروز مشکل به راحتی قابل دسترسی باشد.
ذخیره‌سازی سرد دارایی‌ها
همچنین مهم است که بدانید دارایی دیجیتال شما چگونه نگهداری می‌شود و آیا می‌توانید با انتقال آن به کیف پول خود در صرافی، کنترل کامل دارایی‌تان را در دست داشته باشید! آیا صرافی دارایی های کاربران خود را در به صورت سرد ذخیره‌ستزی می‌کند؟ سرد یا گرم نگه می دارد؟ برای سنجش امنیت و اعتبار یک صرافی این مسئله بسیار مهم است که قابلیت ذخیره سرد دارایی را داشته باشد. زیرا در صورت هک شدن صرافی، دسترسی به دارایی‌های کاربران غیرممکن خواهد بود. بنابراین هنگام انتخاب صرافی اطمینان حاصل کنید که حداقل ۹۰ درصد از وجوه شما به صورت سرد ذخیره‌سازی خواهد شد.
به صورت کلی عوامل مختلفی وجود دارد که یک صرافی را ایمن و معتبر می‌سازد، مانند مجوزها، نوع ذخیره‌ی دارایی‌ها، امنیت اطلاعات حساب کاربران و غیره که در این مطلب سعی کردیم به مهم‌ترین این موارد اشاره‌ی کافی داشته باشیم. چنانچه قصد دارید در دنیای کریپتوکارنسی‌ها سرمایه‌گذاری کنید، بهتر است قبل از هر چیز در مورد صرافی ارز دیجیتال و پیشینه و اعتبار آن تحقیق کنید تا در امنیت کامل به خرید و فروش بپردازید.
