با رشد روزافزون فناوری و اینترنت، روشهای مختلفی برای خرید و فروش کالاها و خدمات به وجود آمده است. یکی از این روشها، مارکت پلیس (Marketplace) است که شاید بسیاری از افراد آن را نشناسند و برایشان مفهومی جدید باشد. در این مقاله، به بررسی مفهوم Marketplace میپردازیم و تفاوتهای آن با فروشگاههای اینترنتی را مورد بررسی قرار میدهیم. با ما همراه باشید.
مارکت پلیس چیست؟
مارکت پلیس یک پلتفرم آنلاین است که امکان فروش محصولات و خدمات را برای فروشندگان فراهم میکند. این پلتفرم به فروشندگان اجازه میدهد تا در غرفههای مجازی خود محصولات خود را عرضه کنند و خریداران نیز میتوانند از این غرفهها بازدید کرده و محصولات مورد نیاز خود را بخرند. درآمد این پلتفرم معمولاً از طریق دریافت درصدی از مبلغ فروش یا حق عضویت از فروشندگان حاصل میشود.
برای طراحی یک Marketplace، شما نیاز به ایجاد یک وبسایت یا اپلیکیشن کاربردی دارید که امکان ثبتنام فروشندگان و خریداران را فراهم کند. سپس میتوانید فروشندگان قابل اعتماد را به پلتفرم خود جذب کنید و به آنها غرفههای مجازی برای عرضه محصولاتشان را اختصاص دهید.
انواع مارکت پلیس
در این قسمت به معرفی انواع Marketplace میپردازیم:
مارکت پلیس عمودی (Vertical Marketplace)
مدل عمودی (Vertical Marketplace) یک نوع فروشگاه آنلاین است که تمرکز خود را بر روی یک نوع خاص از محصولات یا خدمات معین قرار داده و این نوع محصولات یا خدمات را توسط چندین فروشنده مختلف ارائه میدهد. در واقع، مارکت پلیس عمودی تنها در حوزه خاصی از بازار فعالیت میکند. این نوع Marketplace دارای یک دستهبندی خاص است که تمام محصولات و خدمات مرتبط با آن دستهبندی را شامل میشود.
بهعنوان مثال، یک مارکت پلیس عمودی میتواند به فروش محصولات الکترونیکی مثل تلفنهای همراه محدود شده و تنها تلفنهای همراه را توسط چندین فروشنده مختلف ارائه دهد یا ممکن است به خدماتی مانند تعمیر و نگهداری تلفنهای همراه اختصاص داشته باشد و تنها خدمات مربوط به تلفنهای همراه را از طریق چندین فروشنده متخصص فراهم آورد.
مزیت اصلی مارکت پلیس عمودی این است که امکان مقایسه محصولات یا خدمات مشابه از چندین فروشنده را برای مشتریان فراهم میکند.
مارکت پلیس افقی (Horizontal Marketplace)
مارکت پلیس افقی (Horizontal Marketplace) نوعی دیگر از فروشگاه آنلاین است که به جای تمرکز بر یک نوع خاص از محصولات یا خدمات، طیف گستردهای از محصولات و خدمات با ویژگیهای مشترک را ارائه میدهد. این نوع Marketplace به معنی واقعی کلمه افقی عمل کرده و تنوع بسیاری از محصولات و خدمات را در یک پلتفرم آنلاین فراهم میکند.
بهعنوان مثال، یک مارکت پلیس افقی ممکن است محصولاتی را از دستههای مختلف مانند لباسها، وسایل الکترونیکی، آرایشی، خوراکی، وسایل ورزشی و … ارائه دهد. تنها ویژگی مشترک این محصولات و خدمات، مثلاً ارائه آنها بهصورت آنلاین است و دستهبندی اصلی مبتنی بر نوع محصول نیست.
مارکت پلیس جهانی (Global Marketplace)
مارکت پلیس جهانی (Global Marketplace) یک نوع فروشگاه آنلاین است که بدون هیچ محدودیتی در دستهبندی محصولات یا خدمات، تنوع بسیاری از آنها را از فروشندگان مختلف در سطح جهانی به مشتریان ارائه میدهد. در این نوع Marketplace، محصولات و خدمات متنوعی از تمامی زمینهها و صنایع ممکن به فروش میرسند و مشتریان میتوانند از بین تنوع بالایی از محصولات و خدمات، گزینه مناسب خود را انتخاب کنند.
بهعنوان مثال میتوان به دیجی کالا اشاره کرد که بهعنوان یکی از نمونههای موفق ایرانی در این زمینه شناخته میشود. در دیجی کالا، مشتریان میتوانند محصولات و خدمات از زمینههای مختلف مانند الکترونیک، لوازم خانگی، پوشاک، وسایل ورزشی، آرایشی و بهداشتی و …. را از فروشندگان مختلف و از سراسر ایران بخرند.
تفاوت فروشگاه اینترنتی و مارکت پلیس
تفاوت اصلی بین فروشگاه اینترنتی و مارکت پلیس به شرح زیر است:
- تعداد فروشندگان: در فروشگاه اینترنتی، تنها یک فروشنده وجود دارد که معمولاً مالک و مدیر وبسایت یا برند است. در Marketplace، تعداد زیادی فروشنده وجود دارد که هر یک از آنها محصولات خود را بهصورت مستقل به فروش میرسانند. این امر به مشتریان امکان مقایسه و انتخاب از بین محصولات متنوع از فروشندگان مختلف را میدهد.
- محصولات و برندها: در فروشگاه اینترنتی، معمولاً تنها محصولات یک برند خاص به فروش میرسند و مشتریان تنها محدود به گزینههای آن برند هستند. در Marketplace، محصولات از برندهای مختلف به فروش میرسند و تنوع بسیاری از محصولات و برندها در یک پلتفرم فراهم میشود. این امر به مشتریان امکان انتخاب از بین گزینههای متعدد و متنوع را میدهد.
- تخصص و تنوع: فروشگاه اینترنتی معمولاً تخصص خاصی در یک حوزه ندارد و به تمامی محصولات یک برند مرتبط است. Marketplace عمدتاً در یک زمینه خاص تخصص دارد و تعدادی از محصولات مشابه یا مرتبط را از فروشندگان متعدد ارائه میدهد.
مزایای مارکت پلیس
فروش در مارکت پلیس دارای مزایای بسیاری است که به شما بهعنوان یک فروشنده میتواند بهرهوری و موفقیت در کسبوکار آنلاین را فراهم کند. در ادامه به برخی از مزایای فروش در Marketplace اشاره میکنیم:
- دسترسی به مارکت پلیس بینالمللی: با ورود به Marketplace آنلاین، شما به یک بازار بینالمللی دسترسی خواهید داشت. این امر به شما کمک میکند تا محصولات خود را به مشتریان در سراسر جهان عرضه کنید و بازار متنوعی را هدف قرار دهید.
- فروش محصولات بدون داشتن فروشگاه: در مارکتپلیس، نیازی به ایجاد یک فروشگاه حضوری ندارید. این امر باعث صرفهجویی در هزینههای مرتبط با راهاندازی و مدیریت یک فروشگاه میشود و شما میتوانید بهصورت مستقیم محصولات خود را در Marketplace ارائه دهید.
- کمهزینه بودن: شروع کسبوکار در Marketplace در مقایسه با ایجاد و مدیریت یک فروشگاه آنلاین، هزینه کمتری دارد. شما بهعنوان فروشنده فقط هزینههای مرتبط با ثبتنام و درصدی از فروش خود را پرداخت میکنید.
- معتبر و قابلاعتماد بودن: مارکت پلیسهای معتبر معمولاً قوانین و مقررات سختگیرانهای را برای فروشندگان خود اعمال میکنند تا از ارائه محصولات و خدمات باکیفیت و قانونی به مشتریان مطمئن شوند.
- دسترسی به مشتریان و بازارهای جدید: با حضور در یک Marketplace، شما به مشتریان و بازارهای جدید دسترسی خواهید داشت که این امر، رشد کسبوکار شما را تسهیل میکند.
معایب مارکت پلیس
همانطور که Marketplace دارای مزایایی است، معایبی هم دارد که به شرح زیر هستند:
- پرداخت پورسانت برای فروش: یکی از معایب اصلی فروش در مارکت پلیس این است که شما بهعنوان فروشنده معمولاً باید پورسانتی از مبلغ فروش خود را به مالک پرداخت کنید. این پورسانت معمولاً بهعنوان هزینهای برای دسترسی به بازار و خدمات مرتبط با مارکتپلیس در نظر گرفته میشود.
- رقابت در قیمت: در مارکتپلیس، رقابت بین فروشندگان بسیار شدید است و این امر میتواند به قیمتها و تخفیفهای رقابتی منجر شود. برای جذب مشتریان، شما ممکن است مجبور شوید قیمت محصولات خود را پائین بیاورید که میتواند به کاهش سود شما منجر شود.
- از دست دادن همهچیز درصورت ترک Marketplace: اگر تصمیم به ترک Marketplace بگیرید، ممکن است همهچیز را از دست بدهید. این امر بدین معنی که اطلاعات محصولات، امتیازات و نظرات مشتریان از دست خواهند رفت.
- تسلط مارکت پلیس بر موقعیت شما: مالک Marketplace روی تمامی اطلاعات ثبتشده در پلتفرم تسلط دارد و ممکن است از موقعیت مکانی شما اطلاع داشته باشد.
- تعارض منافع: ممکن است در مواردی تعارض منافع بین مالک مارکت پلیس و فروشندگان به وجود آید. این معضل میتواند به محدودیتها و مشکلاتی در روابط تجاری منتهی شود.
بهترین مارکت پلیس های ایران
از جمله بهترین مارکت پلیسهای ایرانی که همه ما میشناسیم، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دیجی کالا
دیجی کالا یکی از بزرگترین مارکت پلیسهای آنلاین در ایران محسوب میشود. این پلتفرم اینترنتی بهعنوان یک بازار آنلاین، انواع محصولات را از فروشندگان مختلف به مشتریان ایرانی ارائه میدهد. دیجی کالا بهعنوان یک منبع اصلی برای خرید آنلاین در ایران شناخته میشود و امکان مقایسه و خرید محصولات مختلف را برای مشتریان فراهم میکند. این پلتفرم بهعنوان یکی از مهمترین اکوسیستمهای تجارت الکترونیک در ایران شناخته میشود.
اسنپ فود
اسنپ فود یکی از پرآوازهترین مارکت پلیسهای ایرانی در حوزه خدمات آنلاین تحویل غذا است. این پلتفرم بهعنوان یک بستر آنلاین برای سفارش و تحویل غذا از رستورانها و فستفودهای مختلف در شهرهای مختلف ایران فعالیت میکند. اسنپ فود امکان سفارش آنلاین غذا از منوهای متنوع رستورانها و رصد کامل فرآیند تحویل غذا را برای مشتریان فراهم میکند. همچنین مشتریان میتوانند از طریق پلتفرم اسنپ فود به سفارش آنلاین غذا، میوه، نان، محصولات سوپرمارکتی و … بپردازند.
بهترین مارکت پلیس های خارجی
از جمله مارکت پلیسهای خارجی میتوان موارد زیر را نام برد:
علی بابا (Alibaba)
علی بابا (Alibaba) یکی از بزرگترین و معروفترین مارکت پلیسهای آنلاین در جهان است که در چین فعالیت میکند. این پلتفرم امکان ارائه و خرید محصولات متنوع در زمینههای مختلف را برای میلیونها فروشنده و خریدار از سراسر جهان فراهم میکند. علی بابا بهعنوان یکی از نمونههای موفق مارکت پلیس جهانی شناخته میشود و به شرکتها و افراد اجازه میدهد تا به راحتی به بازار جهانی دسترسی پیدا کرده و محصولات خود را به مشتریان در سراسر جهان عرضه کنند.
والمارت (Walmart)
والمارت (Walmart) واحد زنجیرهای بزرگ و معروف در آمریکا است که بهعنوان یکی از بزرگترین شبکههای فروشگاهی در جهان شناخته میشود. این شبکه شامل مجموعهای از مغازهها و سوپرمارکتها در سراسر جهان است و در زمینههای متنوعی از جمله مواد غذایی، لباس، لوازم خانگی، الکترونیک و بسیاری دیگر از محصولات فعالیت دارد.