شماره شبا چیست؟
شناسه حساب بانکی ایران که به اختصار «شبا» نامیده میشود، شمارهای است ۲۴ رقمی که یک حساب بانکی را به صورت منحصر به فرد در تمام نظام بانکی ایران مشخص میکند. تعیین مشخصات شناسه حساب بانکی ایران (شبا)، مطابق با استاندارد ISO-13616 است.
افراد و طرفین تجاری میتوانند با دریافت شماره شبا بدون نیاز به ذکر نام بانک، نام یا کد شعبه، نوع حساب و اطلاعات نظیر آن، بصورت الکترونیکی وجه موردنظرشان را حواله کنند. همچنین هر فرد میتواند از «شبا»ی دیگران برای انتقال وجه به حساب سایرین نیز بهرهمند شوند.
مزایای شماره شبا
«شبا» جایگزین شماره حسابهای فعلی نمیشود، بلکه به عنوان یک شماره استاندارد در کنار آنها قرار میگیرد. برای هر حسابی که دارید، میتوانید یک «شبا» برای انواع حسابها مانند جاری، سپرده، تسهیلات و نظایر آن داشته باشید و از مزایای آن بهرهمند شوید، به عنوان مثال با داشتن شماره شبا میتوانید…
۱. به تمام اطلاعات شماره حساب معمولی خود دسترسی کامل داشته باشید.
۲. مبلغی را به آن منتقل کرده یا از طریق آن پول دریافت کنید، بدون این که نگران در دست داشتن سایز جزئیات حسابتان باشید.
۳. در حوالههایی که طی آن از «شبا» استفاده میشود، نیاز به دانستن، ثبت و کنترل هیچگونه اطلاعاتی نظیر نام بانک، نام یا کد شعبه، شماره حساب، نوع حساب و درگیری با کدهای مختلف و گوناگون ندارید زیرا تمامی این داده ها در «شبا» وجود دارند.
۴. اگر سهوا در ثبت یا نوشتن شماره «شبا» مشکل یا مغایرتی پیش آید، سامانههای بانکی از اشتباه مشتری (در اعلام شبا) یا متصدی بانک (در ورود اطلاعات شبا) آگاه شده و با گزارش خطا از انتقال پول جلوگیری میکنند. به این معنی که اگر مشتری یا متصدی بانک یک یا چند رقم از «شبا» را به اشتباه وارد کند، سیستم بانکی با کنترل محتوای «شبا» اعلام میکند که خطایی رخ داده است و باید «شبا»ی وارد شده مددا کنترل و اصلاح شود.. این ساز و کار«شبا» امکان خطای مشتری و متصدی بانک در ورود اطلاعات حساب و ارسال وجه به حسابهای دیگر را تا حد بسیار زیادی کاهش میدهد.
۵. سامانههای حواله الکترونیکی کشور «ساتنا» و «پایا» بر اساس «شبا» فعالیت میکنند، بنابراین دانستن «شبا»ی حساب برای انجام حواله بین بانکها برای همهی مشتریان ضرورت دارد.
بیشتر بخوانید: نحوه دریافت شماره شبا بانک ملی
شبای بینالمللی چیست ؟
«شبا» در مبادلات بینالمللی نیز کاربرد مهمی دارد. «شبا» بر اساس استاندارد IBAN، مخفف International Bank Account Number، ایجاد شده است که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای جهان، به عنوان استاندارد شماره حساب بانکی مورد استفاده قرار میگیرد. «شبا»ی بینالمللی با افزودن IR به «شبا»ی داخلی ساخته میشود و میتواند در مبادلات بینالمللی بهرهوری و سرعت عملکرد را بهبود بخشد.
نمایش شبا در سیستمهای رایانهای
در سیستمهای رایانهای، «شبا» مانند نمونه زیر، به صورت یکپارچه و بدون فاصله نمایش داده میشود، به نمونهی زیر توجه کنید؛
IR980150000000012345678901
نمایش در اشکال نوشتاری
در اشکال نوشتاری، مانند فرمها و نامهها، از سمت چپ، بین هر چهار کاراکتر، یک فاصله قرار میگیرد. در نتیجه کد «شبا» در فرم نوشتاری شامل ۶ دستهی چهار کاراکتری و یک دستهی ۲ کاراکتری در سمت راست خواهد بود. به عنوان مثال «شبا»ی مذکور در بند فوق به صورت زیر نوشته میشود:
IR98 0150 0000 0001 2345 6789 01
اجزای شماره شبا
شبا شامل کلیه اطلاعات حساب بانکی افراد از جمله نام بانک، نوع حساب، شماره حساب و کشور صادر کننده آن می باشد.به طور مثال اجزای شماره شبا به شکل زیر است:
شماره شبا چند رقم است؟
شماره شبا در ایران با IR شروع میشود و پسازآن ۲۴ رقم دیگر قرار میگیرد.
کاربرد شماره شبا
شماره «شبا» برای حواله بین بانکی «پایا» و «ساتنا» الزامی است. همچنین هنگام دریافت ابزارهای “دریافت پول” مانند کارتخوان (POS) یا درگاه پرداخت به شماره شبای خود نیاز خواهید داشت.
سامانه ساتنا
در سامانه ساتنا مشتریانی که در بانک دارای یکی از انواع حساب (جاری، پسانداز و مدتدار) میباشند، میتوانند نسبت به انتقال وجه (مبالغ بیش از یکصد و پنجاه میلیون ریال) به حساب خود یا سایر افراد در سایر بانکها در همان روز اقدام کنند. سقف انتقال وجه آنلاین از طریق ساتنا ۵۰ میلیون تومان و در برخی اپهای بانکی تا ۱۰۰ میلیون تومان است. ساتنا جایگزین کاملی برای چکهای رمزدار بینبانکی است.
تسویه مبادلات بینبانکی در این سامانه بصورت آنی، قطعی، نهایی و برگشت ناپذیر انجام میگیرد، مشروط بر اینکه حساب تسویه بانک دارای مانده کافی برای انجام تسویه باشد، در غیر اینصورت مبادلات تا تأمین نقدینگی و تا پایان روز در صف انتظار قرار گرفته و در صورت عدم تأمین نقدینگی، درخواستهای مربوطه ابطال و برگشت داده میشوند. بنابراین این سامانه برای دو کاربرد اساسی بانکها، شامل تسویه بین بانکی و انجام پرداختهای کلان و تجاری ایجاد شده است.
سامانه پایا
سیستم پایا به گونهای طراحی شده که میتواند دستور پرداختهای متعدد را از جانب بانک مبدأ دریافت، پردازش و برای انجام به بانکهای مقصد ارسال کند. بانکها نیز میتوانند دستور پرداختهای مشتریان خویش را به صورت انفرادی یا انبوه، دریافت و برای پایاپای و انجام در بانکهای مقصد به «پایا» ارسال کنند.در سامانه پایا، هر مقدار کمی از پول قابل انتقال است. سقف انتقال وجه در سامانه پایا ۱۵ میلیون تومان است.
بیشتر بخوانید: نحوه دریافت شماره شبا بانک ملت
تفاوت شماره شبا با شماره حساب و کارت
شماره حساب
شماره حساب شماره شناسایی افراد در بانک دارای حساب است و برای انتقال وجوه داخلی بین حساب های یک بانک استفاده می شود. تمامی حساب ها اعم از حساب های حقوقی و حقیقی، سرمایه گذاری های جاری و سپرده ها دارای شماره حساب می باشند.
شماره شبا
هر شماره حساب دارای یک شماره شبا منحصر به فرد است که برای انتقال پول بین بانکی استفاده می شود.
شماره کارت
این کارت عموماً به حساب های جاری و حقوقی اختصاص ندارد و فقط برای حساب های سپرده شخصی کوتاه مدت صادر می شود. شماره کارت در سیستم بانکی ایران منحصر به فرد بوده و برای انتقال بین بانکی نیز قابل استفاده است. شماره کارت تاریخ انقضا دارد اما شماره حساب و شماره شبا منقضی نمی شود.
نحوه دریافت شماره شبا
زرینپال، اولین پرداختیار پیشگام کشور، با بهکارگیری سبک و استانداردهای جدید در ارائهی خدمات درگاه پرداخت اینترنتی، سرویسهای متنوعی در حوزهی پرداخت الکترونیک را برای کسب و کارها ارائه کرده است؛ با این هدف که در افزایش سهم تجارت الکترونیکی در تولید ناخالص ملی و کمک به رشد و توسعهی کسبوکارها، نقش سازندهای ایفا کند. یکی از خدماتی که زرین پال ارائه می دهد دریافت شماره شبا است. به طور مثال کاربران در صفحه گرفتن شماره شبا زرین پال به منظور دریافت شماره شبا بانک صادرات می توانند این بانک را انتخاب کرده و سس با وارد کردن شماره کارت یا شماره حساب شبای خود را دریافت کنند.
سوالات متداول
شماره شبا برای حواله بین بانکی «پایا» و «ساتنا» الزامی است. همچنین هنگام دریافت ابزارهای “دریافت پول” مانند کارتخوان (POS) یا درگاه پرداخت اینترنتی به شماره شبای خود نیاز خواهید داشت.
شماره شبا ۲۴ رقمی است که البته این ۲۴ رقم شامل IR ابتدای آن نمیشود (با IR مجموعاً ۲۶ کاراکتر میشود).